در این مقاله در خصوص تفاوت OLAP و OLTP صحبت خواهیم کرد .ولی ابتدا باید معنی و مفهوم هر کدام از پردازش ها بررسی شود تا تفاوت های آنها بهتر قابل فهم باشد.
حال پیش از بیان تفاوت های OLAP و OLTP بیایید با تعریف هر یک آشنا شویم :
OLTP چیست؟
پردازش تراکنش های آنلاین با عنوان OLTP شناخته می شود از برنامه های معامله گرا در معماری ۳ لایه پشتیبانی می کند. OLTP تراکنش روزانه یک سازمان را انجام می دهد .هدف اصلی پردازش داده ها است و نه تجزیه و تحلیل داده ها
OLAP چیست؟
پردازش تحلیلی آنلاین، دسته ای از ابزارهای نرم افزاری که تجزیه و تحلیل داده ها را برای تصمیمات تجاری ارائه می دهند. سیستم های OLAP به کاربران این امکان را می دهد تا اطلاعات پایگاه داده را از چندین سیستم پایگاه داده به طور همزمان تجزیه و تحلیل کنند.هدف اصلی تجزیه و تحلیل داده ها است و نه پردازش داده ها.
سیستم پردازش تراکنش آنلاین OLTP
توسط تعداد زیادی از تراکنش های کوتاه آنلاین (افزودن، بروز رسانی، حذف) مشخص شده است. تأکید اصلی برای سیستم های OLTP بر روی اعمال فرآیند های پرس و جوی سریع، حفظ کامل داده ها در محیط های دارای دسترسی های متفاوت و میزان موفقیت که بر طبق تعداد تراکنش ها در ثانیه اندازه گیری می شود، می باشد. داده ها در پایگاه داده OLTP بصورت جامع و به روز می باشند، و طرح مورد استفاده برای ذخیره پایگاه داده تراکنشی، مدل ورود داده (معمولاً از فرم سوم نرمال سازی۳NF استفاده می شود) می باشد.
سیستم های پردازش تحلیلی آنلاین OLAP
توسط حجم تقریباً کمی از تراکنش ها مشخص می شود. کوئری ها اغلب بسیار پیچیده و انبوه می باشند. باید توجه داشت که برای سیستم های OLAP،زمان پاسخ، معیار مناسبی است. اپلیکیشن های OLAP بطور گسترده توسط تکنیک های داده کاوی استفاده می شوند. در پایگاه داده ها OLAP داده های قبلی جمع آوری شده و در طرح های چند بعدی ذخیره می شوند (معمولاً طرح ستاره می باشد).
تفاوت ها از نظر منابع داده ها و نحوه ورود:
OLTP: اطلاعات توسط اپراتور ها ،به صورت روزانه رکورد به رکورد وارد سیستم می شود.
OLAP: داده های سیستم عملیاتی در فواصل معین زمانی به شکل انبوه به سیستم وارد می شوند ، تعداد رکورد ها مرتباً افزوده می شود.
تفاوت از نظر مدل سازی:
OLTP: دارای مدل Application-oriented و Event –driven
OLAP: دارای مدل Integrated و Subject-oriented
تفاوت از نظر دقت داده:
OLTP: داده ها به صورت کامل و با تمام جزئیات وارد سیستم می شوند.
OLAP: داده های تجزیه ناپذیر و مقداری وارد سیستم می شوند.
تفاوت از نظر ارزش داده:
OLTP: محتوای جاری داده ارزش واقعی آن را تعیین می کند.
OLAP: علاوه برمحتوای جاری داده ها ،تکرر و تغییرات آن است که ارزشمند است. در چنین سیستمی هرچه تعداد و قدمت نسخ داده بیشتر باشد ارزش و اعتبار سیستم افزایش می یابد و گزارشات تحلیلی و آماری دقت بیشتری پیدا می کند.
از نظر کاربران:
در سیستم OLAP کاربران، کارکنان دانش از سیستم استفاده می کنند یعنی افرادی که قرار است یک تحلیلی را به دست آورند یا قصد تهیه یک گزارش سنگین را دارند و درنهایت بر طبق آن تصمیم گیری انجام دهند اما در سیستم OLTP کاربران، کارکنان فناوری اطلاعات هستند یعنی هرکسی که استفاده کننده از سیستم رایانه است و به عنوان مثال شخصی که مسئول ثبت نامه ها است بنابراین اطلاعات ثبتی وی بر روی سیستمی که از نوع OLTP باشد ذخیره می گردد.