از ابتدای سال 1990 مفاهیمی همچون هاست و پروتکل اتصال HTTP معرفی گردید و دسترسی به وب سایت ها آسان تر شد و تعداد کاربران اینترنتی نیز روز به روز افزایش یافت که مجموعه این عوامل باعث ایجاد مراکزی بنام دیتاسنتر جهت ارائه هاست برای نگهداری و امنیت اطلاعات و انتقال سریع و دقیق آنها به کاربران گردید. از همان زمان همواره انتخاب شرکت هاستینگ و نوع وب سرور یکی از مهمترین نگرانی های مدیران سایت می باشد.
در این مقاله سعی شده ابتدا با برخی از اصطلاحات مرتبط آشنا شده و عوامل نقش آفرین در انتخاب هاست را مورد بررسی قرار دهیم.
ارتباطات میان کاربران و وب سرورها از طریق مفهومی به عنوان Request/Response انجام خواهد شد. در این راستا ابتدا درخواست کاربر به
سرور ارسال شده و سپس سرور در پاسخ، منبع مدنظر را ارائه می نماید. هرگونه درخواستی در اینترنت از طریق آدرس URL عملی است. URL مخفف کلمه uniform resource locator به معنای نشان دهنده منبع میزبان وب می باشد که ساختار آن مسیر درخواستی کاربر در هاست را نشان می دهد. برای مثال:
https://www.parsdata.com
آدرس URL شامل سه قسمت به شرح ذیل می گردد:
- پروتکل ارتباط : پروتکل مجموعه ای از قوانین در شبکه کامپیوتری است که یکی از مهمترین پروتکل ها TCP/IP می باشد. TCP/IP بوسیله چهار لایه خود یعنی لایه کاربر (Application)، لایه حمل (Transport)، لایه اینترنت (Internet) و لایه پیوند (Network Interface) فرآیندهای لازم جهت برقراری ارتباط میان منابع در شبکه را سازماندهی می نماید. لایه کاربر با کمک سه لایه دیگر و با بکارگیری پروتکل ها و متدهای خاص عملیاتی مبتنی بر ارائه سرویس برای نرم افزارهای کامپیوتری (در حوضه ارتباطات پردازش به پردازش و یا در برقراری ارتباطات میزبان به میزبان) را انجام می دهد. پروتکل HTTP مشمول همین لایه می شود و وظیفه ارتباط میان کاربران و وب سرورها را بوسیله ارسال فایل در صفحات وب برعهده دارد، لازم بذکر است در ارتباطات امن از پروتکل HTTPS استفاده می شود.
- نام ماشینی که مد نظر است( دامنه): Domain یا دامنه همان نامی می باشد که وب سایت توسط آن معرفی و در دسترس قرار داده می شود و از سه بخش نام اصلی، دات (.) و پسوند تشکیل می شود. دامنه با name server هایی که به روی آن ست شده است به هاست متصل می گردد. وجود پیشوند www در ابتدای دامنه توافق نامه ای میان سازمان های ارائه دهنده خدمات وب جهت قانونمندی مجموعه عملیات URL می باشد.
- عبارت انتخابی در هاست: در این قسمت کاربران صفحات سایت، پوشه ها و فایل های کدنویسی شده، تصاویر و یا... را از هاست درخواست می نمایند.
میزبانی وب در اصل فضایی از یک کامپیوتر مرکزی و یا وب سرور است که کل و یا قسمتی از آن جهت ارسال/دریافت اطلاعات سایت به اینترنت متصل می باشد. تمامی موارد تشکیل دهنده یک سایت که توسط طراحان و برنامه نویسان ایجاد شده اند ( از قبیل صفحات اصلی و فرعی سایت، کد های برنامه نویسی، اسکریپت ها، پلاگین ها، دیتابیس ها و یا ...) همچنین نرم افزارهایی جهت مدیریت و سازماندهی آنها در هاست ذخیره می گردد درصورتی که کاربر توسط آدرس URL درخواست محتوایی از یک سایت را در شبکه جهانی وب ثبت کنند به عبارت ساده تر قصد بازدید از سایتی را داشته باشد اطلاعات توسط هاست به کاربر ارائه می شود.
انواع پلن های هاستینگ بشرح زیر می باشد:
- هاست اشتراکی Shared Hosting: چندین کاربر همزمان از امکانات سرور استفاده می کنند به عبارتی سرور به چندین قسمت تقسیم شده و در اختیار کاربران قرار داده می شود.
- سرور اختصاصی Dedicated Hosting: فضا و امکانات سرور به صورت کاملاً اختصاصی در اختیار تنها یک کاربر قرار داده می شود.
- نمایندگی هاست Resseller Hosting: نمایندگان میزان فضای بالایی که معمولاً بصورت اختصاصی می باشد را تهیه نموده و آن فضا را بین کاربران خود تقسیم می نماید.
- سرور مجازی Vps Hosting: سخت افزار آن با سرور های معمولاً تفاوت چندانی ندارد بلکه کارشناسان شرکت های هاستینگ توسط نرم افزار های شبیه ساز امکانات سرور را به چندین سرویس دهنده تقسیم می نماید و به کاربران ارائه می دهند.
- کولوکیشن Colocation: کاربران بعد از خرید سخت افزار سرور فضایی را در دیتاسنتر شرکت هاستینگ برای نگهداری از وب سرور خود اجاره می کنند.
معروف ترین سیستم عامل های وب سرور:
- Windows webserver: هسته این سیستم عامل امکان دسترسی را ندارد به همین دلیل قابلیت انعطاف پذیری آن محدود می باشد و تمامی امکانات و ماژول های آن از قبل تعیین گردیده اند. شرکت مایکروسافت واسط عملیاتی IIS را برای این وب سرور معرفی و به عنوان پلتفرمی جهت مدیریت اطلاعات کاربران در اینترنت و اینترانت به بازار IT عرضه نموده است.
مزایای IIS: میزان امنیت سایت را بصورت اتوماتیک به حداکثر می رساند، زبان های برنامه نویسی ASP.NET ,ASP را پشتیبانی می نماید، امکان مدیریت آسان امکانات سرور را فراهم می نماید.
- Linux webserver: بدلیل کد باز بودن (Open Source) این سیستم عامل و امکان تغییر پذیری و بروز رسانی گوناگون در ماژول ها و امکانات باتوجه به نیاز کاربران توسط خودشان محبوبیت فراوانی میان برنامه نویسان و طراحان سایت سطح بالا کسب نموده است. Apache معروف ترین واسط عملیاتی این وب سرور محسوب می شود که برخلاف IIS رایگان می باشد.
مزایای Apache: امکان اعمال هرگونه تغییرات در منابع وجود دارد و این موضوع Apache را از IIS متمایز می نمایید، زبان های برنامه نویسی Tcl ،Perl ،Python را پشتیبانی می نماید، ماژولهایی همچون mod_digest ،mod_access ،mod_rewrite و... را در اختیار کاربران قرار می دهد، بوسیله gzip صفحات وب را فشرده سازی می نماید که این باعث بهبود حجم http در ارتباطات می گردد.
لازم بذکر است هر دو واسط عملیاتی زبان های برنامه نویسی #PHP ,HTML ,C ,C++ ,C را پشتیبانی می نمایند.
عواملی که در تهیه هاست باید مورد بررسی قرار داد :
- شرکت ارائه دهنده هاست: اولین مرحله در تهیه هاست انتخاب شرکت ارائه دهنده می باشد. بهتر است شرکت از لحاظ مختلف مورد بررسی قرارگیرد همچون نام و میزان شهرت در میان شرکت های هاستینگ بسته به تعداد کاربران و محبوبیت آن هاستینگ، مد نظر قرار دادن سابقه کاری شرکت و وسعت فعالیت های آن در زمینه های طراحی سایت و مشاوره های برنامه نویسی و یا ارائه نرم افزار هایی تحت وب در راستای مدیریت سایت به کاربران، دارا بودن کارشناسان مجرب با اطلاعات کامل در زمینه هاستینگ و رفع مشکلات احتمالی تقسیم بندی نمود. البته بررسی رسالت قانونی شرکت از مراجع قانونی (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) نیز راهکار مناسبی در انتخاب شرکت هاستینگ می باشد.
- قرار دادها و تعهدات کاری: در پروسه تهیه هاست ما بین شرکت و کاربر قرارداد هایی بسته می شود که مجموعه آنها باعث بروز تعهدات و قوانینی برای بهبود فعالیت ها خواهد شد مثال تمدید هاست بصورت سالیانه و استفاده مناسب از هاست و عدم استفاده از مطالب دور از عرف جامعه و ....
- مشخصات فنی مورد نیاز سایت: مدیران سایت ابتدا باید مبتنی بر حوضه فعالیت خود (تجاری ،فروشگاهی، پزشکی، علمی، خبری، اداری، تفریحی و ورزشی و یا ...)دامنه ای را ثبت نموده و سپس با این تفکر در رابطه با میزان احتمالی بازدیدکنندگان در یک بازه زمانی از سایت، میزان اطلاعاتی که قرار است در اختیار کاربر قرار داده شود، زبان برنامه نویسی، نوع طراحی سایت و همچنین عوامل نقش آفرین دیگر، مشخصات فنی هاست را مورد بررسی قرار دهند.
- پشتیبانی فنی: مطابق قوانین ارائه سرویس دهنده ها شرکت هاستینگ موظف است کاربران را در خصوص پیشامدهای احتمالی پشتیبانی نماید در نتیجه مدیران سایت نوع پشتیبانی شرکت هاستینگ را نیز باید مد نظر قرار دهند. در این رابطه اطلاع از میزان کارایی فنی کارشناسان، نوع پاسخ گویی کارشناسان از نظر صداقت در گفتار و مسئولیت پذیری و ارائه پاسخ دقیق، زمان انتظار جهت برطرف شدن مشکلات و یا به عبارتی سرعت رسیدگی به مشکلات کاربران، پشتیبانی 24 ساعته هاست یا در یک بازه زمانی از طریق چت و تیکت و تماس تلفنی حائز اهمیت خواهد بود.
- ویژگی و امکانات ارائه شده توسط هاستینگ: ویژگی ها را می توان در تهیه نسخه پشتیبان بصورت دوره ای توسط کارشناسان شرکت و در دسترس قرار دادن آن به کاربران در مواقع بروز مشکل، رعایت اصول نگهداری و امنیت اطلاعات فردی و همچنین محتویات هاست کاربران، دارا بودن بهترین ایمیل سرور ها از لحاظ سرعت و دقت در ارسال/دریافت ایمیل و موارد دیگر مورد توجه قرار داد. نوع کنترل پنل میزبانی جهت مدیریت آسان هاست برای مثال کنترل پنل Parallels Helm برای وب سرور ویندوز و Directadmin یا cpanel برای وب سرور لینوکسی که هرکدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند، ارائه راهنمایی هایی لازم جهت استفاده از این کنترل پنل ها، اکانت FTP جهت دسترسی مستقیم کاربر به هاست با رعایت فاکتور های سرعت/ امنیت/ دقت و همچنین وب میل به روز در عملیات ارسال/دریافت و مدیریت دقیق، جزء امکاناتی خواهد بود که شرکت به کاربران خود ارائه می دهد.
- نوع سیستم عامل یا وب سرور: تحقیق و تفحص با توجه به کدها و زبان برنامه نویسی و ماژول ها و مجموعه عواملی که در طراحی سایت دخالت دارند را باید بر پایه سیستم عامل وب سرور مشخص نمود برای مثال زمانی که شما قصد طراحی سایت با زبان برنامه نویسی ASP را دارید تهیه وب سرور ویندوز اقدام مناسبی می باشد و یا در صورتی که در پیکر بندی سایت نیاز به ماژول های خاص دارید انتخاب وب سرور لینوکس به علت هسته بازی که دارد متناسب با کارکرد شما می باشد. البته توضیحات قبل در قسمت سیستم عامل وب سرور جهت تصمیم گیری هرچه بهتر در این رابطه ارائه گردید.
- سخت افزار و پلن های ارائه شده: سخت افزاری که در سرور اشتراکی و اختصاصی استفاده می شود از چند لحاظ متمایز می باشد. زمانی که از یک سرور بطور اشتراکی همزمان چندین کاربر استفاده می نمایند، میزان CPU جهت پردازش داده ها، کیفیت و میزان هارد دیسکی که مشمول اطلاعات کلیه کاربران می شود و میزان رم جهت سرعت بخشیدن به عملیات، از میزان این منابع در سرور اختصاصی بیشتر است.
- مطلب دیگر که بهتر است به آن توجه نمود فایروالهای موجود در سرور است که باعث افزایش امنیت و جلوگیری از دسترسی متخلفان و هکر ها به اطلاعات کاربران خواهند شد.
- مقوله سرعت انتقال داده نیز در این قسمت مطرح می شود که کاربران امکان استفاده آسان و سریع از اطلاعات هاست خود را داشته و ترافیک بالا باعث ایجاد اختلال در سرور نگردد البته بالا بودن میزان Uptime (بالای 90%) یکی دیگر از نشانه های کارایی خوب سرور می باشد. در پلن های هاست که توسط شرکتها ارائه می شود نیز تقسیم بندی هایی از لحاظ امکانات و قابلیت سخت افزاری و نرم افزاری و... صورت می گیرد که مدیران سایت بعد از مطالعه دقیق جزئیات این پلن ها و با توجه به نیازهای خود بهترین را انتخاب نمایند در نتیجه انتخاب هاست همان انتخاب پلن می باشد.
- قیمت: در تهیه هاست قیمت برخلاف تصور عامل نقش آفرینی نیست ولی در هر حال مدیران سایت به این مطلب نیز توجه نمایند.