صدها توزیع لینوکسی وجود دارد که تعداد زیادی از آنها برای هدف خاصی طراحی میگردند، حال کاربران متعدی از این توزیع های لینوکس برای ایجاد سیستم عاملی متناسب با نیازهای خودشون استفاده می کنند. بسیاری از سازمان ها جهت جلوگیری از هک ، سیستم عامل لینوکس خود را بصورت خصوصی استفاده مینمایند، برخی کاربران نیز تغییرات سیستم عامل لینوکس خود را در دسترس عموم قرار میدهند.
در این مقاله قصد بر آن است که دو توزیع پرکاربرد لینوکس یعنی CentOS و RedHatvh را مورد بررسی قرار داده و قابلیت های آنها را مقابل یکدیگر قرار دهیم.
تفاوت سیستم های عامل CentOS و RedHat
لینوکس Red Hat
این توزیع لینوکس در سال ۱۹۹۴ میلادی بنیانگذاری شده و تا سال ۲۰۰۴ (پس از ارائه نسخه ۹ آن) بصورت رایگان در اختیار همه قرار داشت. پس از آن مؤسسه Red Hat اقدام به ارائه دو توزیع متفاوت از لینوکس با نام های Red Hat Enterprise Linux و Fedora کرد. در توزیع RHEL با پرداخت هزینه اشتراک به این مؤسسه میتوانید کدهای متن باز آن را همراه با پشتیبانی قوی در اختیار داشته باشید. Fedora نسخه رایگان این مؤسسه بوده و هم اکنون نیز بصورت رایگان جهت استفاده بر بستر اینترنت قرار دارد. لینوکس Red Hat جزو معدود لینوکس هایی است که از قوانین GNU که قبلا در انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران در موردش صحبت کردیم چندان تبعیت نمی کند. در واقع این توزیع بر پایه و اساس لینوکس Fedora بوده است و ساخت کشور ایالات متحده آمریکا است، دسکتاپ هایی که در این لینوکس پشتیبانی می شود KDE و GNOME میباشند و این سیستم عامل می تواند هم به عنوان سرور و هم به عنوان دسکتاپ مورد استفاده قرار بگیرد. تقریباً تمامی آموزش ها و پشتیبانی که از RHEL انجام می شود توسط یک سری دوره آموزشی که ساخته شرکت Red Hat است به نام سری آموزشی Red Hat Certification انجام می شود. Red Hat مثل سایر توزیع های لینوکس رایگان نیست و شما برای استفاده از Red Hat Enterprise بایستی آن را از شرکت خریداری کنید اما بر اساس قانون Open Source کدهای نوشته شده در این سیستم عامل نیز بصورت رایگان قابل دسترس می باشند و بعضاً توزیع های دیگری از لینوکس وجود دارند که از همین سورس و اعمال تغییرات بر روی آن توزیع جدیدی ارائه می کنند.
برخی از ویژگی های جدید در RHEL معرفی شده:
• پشتیبانی فایل سیستم XFS از copy-on-write فایل های extent و معرفی فایل سیستم Stratis، Buildah، Podman و Skopeo
• ابزار Yum بر پایه ی DNF بوده و Chrony جایگزین NTP شده است
• Cockpit ابزار کنسول وب پیشفرض برای مدیریت سرور است، پشتیبانی از OpenSSL 1.1.1 و TLS 1.2 و PHP 7.2
• جایگزینی nftables به جای iptables، چهار گیگابایت رم و بیست گیگابایت فضای دیسک و سی پی یو X86 یا ARM 64 بیتی
لینوکس CentOS
این توزیع بر پایه RHEL استوار بوده و تنها تفاوت آن در این است که RHEL یک نسخه تجاری است، اما توسعه و پشتیبانی centos توسط جمعی از کاربران و بصورت رایگان صورت می گیرد. هسته اصلی لینوکس CentOS از سیستم عامل Red Hat Enterprise Linux یا RHEL گرفته شده است و به همین دلیل این سیستم عامل کاملاً با RHEL سازگاری دارد. طبیعتاً با توجه به اینکه در مقاله قبلی در انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران در خصوص توزیع RHEL و اینکه از Fedora گرفته شده است می توان نتیجه گرفت که در نهایت CentOS نیز از Fedora گرفته شده است. لینوکس سالها به عنوان یک پروژه و یک سیستم عامل مستقل معرفی می شد تا اینکه در سال 2014 پروژه CentOS رسماً به شرکت Red Hat پیوند داده شد. این سیستم عامل در کنار سیستم عامل Red Hat Enterprise Linux استفاده می شود و با توجه به پشتیبانی که از شرکت Red Hat دریافت می کنند می توانند در صورت بروز مشکل سیستم عامل های CentOS خودشان را نیز رفع اشکال کنند.در چنین سازمان هایی از RHEL به عنوان سرور اصلی در سازمان استفاده می شود و از CentOS به عنوان سیستم عاملی برای سرورهای نه چندان حساس استفاده می شود. از لحاظ معماری فنی توزیع CentOS لینوکس از معماری های x86 ،x64 و i386 پشتیبانی می کند، امروزه حتی CentOS از PowerPC نیز پشتیبانی می کند. قبل از اینکه اسم CentOS بر روی این محصول گذاشته شود آن را به عنوان cAos Linux می شناختیم. در ژوئن 2006 شخصی به نام David Parsley که برنامه نویس اصلی سیستم عامل Tao Linux (یکی از Clone های اصلی RHEL می باشد ) اعلام کرد که Tao Linux دیگر بازنشسته شده است و شروع به توسعه و برنامه نویسی سیستم عامل CentOS کرد. کاربران Tao Linux براحتی بعد از ارائه شدن نسخه CentOS با استفاده از بروز رسانی YUM خود را به CentOS بروز رسانی کردند. جالب اینجاست بدانید که دامین اینترنتی CentOS.org که بزرگترین Community این سیستم عامل است توسط فردی به نام Lance Davis قبلاً ثبت شده بود و بعدها طی یک قرارداد، تیم مدیریتی CentOS دامین را از Davis خریداری کردند. CentOS از دسکتاپ های KDE و GNOME پشتیبانی می کند و از این سیستم عامل هم به عنوان سرور و هم به عنوان Workstation می توان استفاده کرد.
مقایسه دو توزیع لینوکس
نام توزیع: CentOS
سال انتشار: ۲۰۰۴
معماری: x86_64 یا amd64
خانواده: Red Hat Enterprise Linux یا RHEL
کاربرد: server و workstation
سطح کاربر: متوسط
مدیریت بسته: rpm و yum
فرمت بسته: rpm
هزینه: رایگان
وضعیت: فعال
توزیع CentOS یکی از پرکاربردترین توزیع های لینوکسی برای سرورهای وب و سازمانی است که در دسته سیستم عامل های رایگان سازمانی قرار داده میشود و تا حد زیادی مبتنی بر توزیع Red Hat enterprise است، این توزیع یک پروژه انجمنی میباشد که از کد red hat enterprise استفاده مینماید و علائم تجاری آن را حذف نموده است.
نام توزیع: RedHat enterprise
سال انتشار: 2002
معماری: aarch64، i386، ia64، IBM Z، ppc، ppc64el، s390، s390x، x86_64
خانواده: Fedora
کاربرد: Desktop و Server
سطح کاربر: مبتدی و پیشرفته
مدیریت بسته: apt و dpkg
فرمت بسته: deb
هزینه: تجاری
وضعیت: فعال
RHEL یکی از محبوب ترین توزیع های لنوکسی سازمانی که تکامل یافته و دوره حیات آن در سال ۲۰۰۴ قطع شد. این توزیع قبل از انتشار به خوبی آزمایش شده و تا هفت سال پس از انتشار پشتیبانی شد در صورتیکه fedoraسریع تر آپدیت شده و بدون هیچگونه پشتیبانی میباشد.
اولین نسخه ای که از توزیع لینوکس Red Hat Enterprise وارد بازار گردید به عنوان Red Hat Linux Advanced Server معرفی شد. شرکت Red Hat برای حفظ علامت تجاری قوانین سفت و سختی در خصوص توزیع رایگان محصول خود یعنی RHEL اعمال کرد اما همچنان قوانین اصلی ماهیت Open Source را رعایت کرد و سورس کد RHEL را در اختیار همگان بصورت رایگان قرار داد. نسخه های متعددی از توزیع های لینوکس از سورس کدهای RHEL استفاده کردند که در حوزه کلان سازمانی به ویژه در حوزه پایگاه داده کاربرد داشتند که مهمترین توزیع آن Oracle Linux میباشد.
نسخه های آکادمیک و دسکتاپ لینوکس Red Hat Enterprise نیز وجود دارند که برای همین منظور خریداری و استفاده می شوند. این نسخه ها برای استفاده مدارس، دانشگاه ها و دانشجویان کاربرد دارد و قیمت آنها به نسب قیمت سایر نسخه های RHEL ارزانتر است. این نسخه ها نیز مانند نسخه Enterprise اصلی از پشتیبانی کامل شرکت سازنده برخوردارند. نسخه های ES از Red Hat Enterprise مخفف Entry-Level Server است که برای شروع کار با این سیستم عامل مناسب است، نسخه AS برای سرویس های پیشرفته یا Advanced Server استفاده می شوند و در نهایت نسخه WS برای استفاده در Workstation ها کاربرد دارند. امروزه RHEL از بهترین و پر استفاده ترین لینوکس ها برای سرورها و پردازش های سنگین به حساب می آید اما فراموش نکنید که این شرکت بصورت رسمی کشور عزیزمان ایران را تحریم کرده است و شما نمی توانید از Repository های آنلاین این شرکت استفاده کنید.
لینوکس توزیع CentOS یکی از محبوب ترین توزیع های لینوکس امروزی است، CentOS مخفف کلمه های Community ENTerprise Operating System است. هسته اصلی لینوکس CentOS از سیستم عامل Red Hat Enterprise Linux یا RHEL گرفته شده است و به همین دلیل این سیستم عامل کاملاً با RHEL سازگاری دارد. برخلاف RHEL که تجاری و پولی است، CentOS یک توزیع رایگان از لینوکس می باشد. CentOS توسط Community ها پشتیبانی می شود و این یعنی اینکه شما به جای اینکه جهت انجام پشتیبانی به شرکت تولید کننده هزینه ای پرداخت کنید، تنها کافیست کمک ها و پشتیبانی خود را از این Community های عمومی تأمین کنید و هیچگونه هزینه ای نیاز نیست پرداخت کنید.
معمولاً سازمان هایی که از CentOS استفاده می کنند، از این سیستم عامل در کنار سیستم عامل Red Hat Enterprise Linux استفاده می کنند و با توجه به پشتیبانی که از شرکت Red Hat دریافت می کنند می توانند در صورت بروز مشکل سیستم عامل های CentOS خودشان را نیز رفع اشکال کنند. در چنین سازمان هایی از RHEL به عنوان سرور اصلی در سازمان استفاده می شود و از CentOS به عنوان سیستم عاملی برای سرورهای نه چندان حساس استفاده می شود، یا از CentOS به عنوان یک سرور Redundant و Backup استفاده می کنند. این موضوع باعث می شود که دیگر سازمان ها نیازی به استخدام چندین مدیر سیستم نداشته باشند و با استخدام یک مدیر سیستم مسلط به RHEL کار مدیریت CentOS های سازمان را هم به یکباره انجام می دهند و این از نظر هزینه های مالی کاملاً به سود سازمان است.
در خصوص لینوکس توزیع Debian هم قبلاً در انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران صحبت کرده ایم، همانطور که می دانید توزیع Debian محبوب ترین توزیع در میان لینوکس های دنیا است، جالب اینجاست بدانید که در جولای سال 2010 برای اولین بار توزیع CentOS به عنوان محبوب ترین توزیع در میان توزیع های مورد استفاده به عنوان Web Server انتخاب شد که در آن زمان بیش از 30 درصد وب سرورهای دنیا از این سیستم عامل استفاده می کردند، هر چند که در ژانویه 2012 این عنوان و جایگاه مجدداً به توزیع Debian اختصاص یافت اما در نوع خودش جالب بود.