یکی از مهم ترین مسائلی که امروزه با پیشرفت تکنولوژی شاهد افزایش استفاده از آن هستیم، سیستم مدیریت ساختمان یا همان سیستم BMS می باشد.
گستردگی و مزایای بسیار زیادی که این سیستم می تواند برای محیط های مختلف به همراه داشته باشد باعث شده است تا افرادی که قصد دارند از BMS در ایران استفاده نمایند، با سؤالات مختلفی مانند BMS چیست؟ و قیمت سیستم BMS و همچنین طراحی BMS چگونه می باشد، رو به رو شوند.
در همین راستا شرکت ها و مراکز معتبر بسیار زیادی در سراسر کشور در زمینه ی آموزش BMS فعالیت نموده و همین امر باعث شده است تا افرادی که به دنبال استفاده از BMS در ایران هستند، بتوانند به راحتی با استفاده از این آموزش ها سیستم مورد نظر را در منزل خود پیاده سازی کنند.
اولین سؤالی که می توان در اینجا به آن پاسخ داد این است که BMS مخفف چیست؟ که می توان در پاسخ آن گفت سیستم مدیریت ساختمان یا همان BMS مخفف عبارت انگلیسی Building management system می باشد که در داخل کشور به هوشمند سازی ساختمان ترجمه شده است.
سیستم BMS در واقع یک سیستم نرم افزاری و سخت افزاری کامل است که مدیریت تمامی بخش های ساختمان را بر اساس جدیدترین تکنولوژی های روز دنیا میسر می سازد.
این سیستم از طریق بخش های مختلف پیاده سازی که دارد می تواند باعث ایجاد مزایای بسیار زیادی در ساختمان ها شود.
ممکن است هزینه های پیاده سازی این سیستم در ساختمان های مسکونی و اداری بالا باشد اما مزایایی که در ایمنی و صرفه جویی هزینه ها و همچنین بالا رفتن سرعت کسب و کار دارد می تواند افراد را مجاب کند تا از این سیستم در محیط خود استفاده نمایند.
به همین دلیل است که افراد به راحتی حاضر می شوند از قیمت سیستم BMS و پیاده سازی آن که در برخی موارد ممکن است زیاد نیز باشد، گذشته و این سیستم را به خاطر مزایایی که به دنبال دارد در محیط کاری و زندگی خود استفاده نمایند.
در واقع می توان گفت سیستم BMS یا همان سیستم مدیریت ساختمان باعث هوشمند سازی آن ها شده و کنترل قسمت های مختلف ساختمان را آسان می کند.
سیستم BMS به افراد اجازه می دهد تا از امکانات مختلف ساختمان به بهترین شکل ممکن استفاده نمایند. این بهره وری زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که از این سیستم در ساختمان های اداری یا شرکت ها که ممکن است در رقابت با هم باشند، استفاده شده باشد.
سیستم BMS نیز مانند دیگر سیستم های کنترلی که مورد استفاده قرار می گیرند دارای اجزا و قسمت های مختلفی می باشد.
به طور کلی اجزای مختلف این سیستم که در آموزش BMS و در قسمت طراحی BMS به آن ها اشاره می شود، به سه دسته که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم تقسیم می شوند.
• حسگرها
اولین بخش از سیستم BMS حسگرها می باشند که در قسمت های مختلف ساختمان نصب می شوند.
حسگرها در واقع وظیفه ی سنجش پارامترهای مختلف در آن محیط و ارسال آن به کنترلرها برای تجزیه و تحلیل و ارسال فرامین مختلف را به عهده دارند.
این پارامترها می توانند در مورد دما، میزان روشنایی، میزان رطوبت، میزان گاز موجود در هوا و .. باشند.
• کنترلرها
بعد از اینکه حسگرها در سیستم BMS اطلاعات مختلف را در محیط گرفتند آن را به قسمت کنترل ارسال می کنند.
کنترلرها بخشی از سیستم هستند که با استفاده از برنامه ریزی های سیستمی و نرم افزاری می توانند اطلاعات کسب شده را تجزیه و تحلیل نموده و در صورت نیاز فرامین مختلف را برای عملگرها در جهت اجرا در محیط مورد نظر صادر کنند.
• عملگرها
بخش بعدی که در پاسخ سؤالاتی مانند BMS چیست؟ می توان به آن اشاره کرد، عملگرها در سیستم می باشند.
عملگرها وظیفه ی اجرای فرامین صادر شده از طریق کنترلرها در قسمت های مختلف ساختمان را به عهده دارند.
برای درک بهتر این قسمت ها بهتر است یک مثال جامع و کامل را ذکر کنیم تا با قسمت های مختلف سیستم BMS به خوبی آشنا شوید.
فرض کنید در یک قسمت از ساختمان حسگرهایی برای تشخیص میزان گاز نصب شده اند.
این حسگرها همواره میزان گاز موجود در آن قسمت را به کنترلرها می فرستند.
طبق برنامه ریزی هایی که بر روی کنترلر انجام شده است، میزان گاز مجاز در اتاق مشخص شده است.
حالا تصور کنید به دلایل مختلف میزان گاز موجود در اتاق از حد مجاز عبور نماید.
در این لحظه حسگرها اطلاعات و میزان گاز موجود در اتاق را به سیستم کنترلرها ارسال می کنند.
کنترلرها با پردازش داده های ارسال شده، فرامین را به عملگرها ارسال می کنند تا سیستم گاز اتاق قطع شده و میزان گاز اتاق به حد مجاز برسد.
برای اینکه این میزان از گاز موجود در اتاق به سلامتی انسان ها نیز لطمه ای وارد نسازد، ممکن است دستوراتی مانند باز شدن پنجره ها برای بیرون رفتن گاز جمع شده در اتاق نیز برای عملگرهای آن قسمت از ساختمان ارسال شود.
زمانی که سیستم مدیریت ساختمان در یک محیط اجرا می شود می توان از طریق آن اجزای مختلف ساختمان را کنترل نمود.
کنترل روشنایی ساختمان در سیستم BMS می تواند در جهت کنترل خاموش و روشن نمودن روشنایی قسمت های مختلف، تنظیم میزان نور، مشاهده ی وضعیت روشنایی و کنترل آن ها به صورت خودکار مورد استفاده قرار بگیرد.
علاوه بر این می توان سیستم های حفاظتی را نیز از طریق BMS در یک ساختمان به خوبی کنترل نمود.
به همین دلیل است که شرکت ها برای بالا رفتن سطح ایمنی محیط خود از این سیستم استفاده می کنند تا بتوانند ورود و خروج پرسنل، نشتی آب و … را در ساختمان کنترل نمایند.
از دیگر تجهیزات و اجزای یک ساختمان که می توان از طریق سیستم BMS آن را کنترل نمود به موارد زیر اشاره می شود.
سیستم آبیاری درختان و گیاهان در محیط ساختمان به صورت خودکار و کاملاً برنامه ریزی شده ، پشتیبانی از خطوط تلفن و خطوط داخلی و شهری دستگاه های سانترال در محیط
کنترل تأسیسات مانند استخر، جکوزی و …
سیستم های صوتی و تصویری مانند آیفون تصویری ، کنترل تجهیزات اداری مختلف ، سیستم های سرمایشی و گرمایشی مورد استفاده در ساختمان ، در و پنجره ها برای کنترل میزان نور ساختمان. همانطور که گفته شد طراحی BMS در محیط ساختمان می تواند مزایای بسیاری زیادی را به همراه داشته باشد.
اولین مزیت ساختمان که می تواند در قابل پذیرش بودن قیمت BMS نیز تأثیر بسیار زیادی داشته باشد، کاهش هزینه ها در محیط می باشد.
استفاده از سیستم BMS باعث کاهش نیروی انسانی و هزینه های آن می شود.
زمانی که از سیستم BMS در ساختمان های اداری و شرکت ها استفاده شود با توجه به رقابتی که بین شرکت ها وجود دارد می توان تأثیرات این سیستم را بیشتر مشاهده نمود.
با توجه به بهبود کیفیت سرویس دهی ساختمان، کاهش زمان های اتلاف شده و همچنین صرفه جویی در مصرف انرژی که همگی از مزایای این سیستم می باشند، می توان به خوبی متوجه شد که استفاده از سیستم BMS باعث می شود تا شرکت ها یک گام از رقبایشان جلو بزنند.
از دیگر مزایای استفاده از سیستم BMS می توان به موارد زیر اشاره نمود.
1. دسترسی و کنترل آسان به تجهیزات
2. کابل کشی کمتر و منظم تر ساختمان
3. افزایش امنیت که می تواند توان رقابتی شرکت را نیز بالاتر ببرد
4. قابلیت برنامه ریزی و انعطاف پذیری ساختمان