تاریخچه پیدایش شبکه

در حدود 50 سال پیش (دهه ی 60 میلادی)، آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته ایالات متحده امریکا، برنامه ای به منظور طراحی و راه اندازی شبکه ای برای وزارت دفاع، مشخص کرد؛ این شبکه اولین شبکه رایانه ای در جهان بود. بنابراین گسترش شبکه از سال 1969 و براساس برنامه و طراح های توسعه یافته دهه 60 آغاز شد.

از شبکه های رایانه ای می توان به منظور اهداف مختلفی استفاده که در طی تاریخ این اهداف گسترش و بهبود یافته اند؛ از اهداف کلی شبکه می توان به تسهیل ارتباطات، اشتراک گذاری سخت افزارها، اشتراک گذاری داده ها و اطلاعات و اشتراک گذاری نرم افزارها اشاره کرد.

شبکه‌ های رایانه ای مجموعه‌ ای از رایانه های مستقل متصل به یکدیگرند که با استفاده از کانال های ارتباطی مختلفی با یکدیگر ارتباط داشته و تبادل داده می کنند. مستقل بودن رایانه ها بدین معناست که هر یک دارای واحدهای مستقل بوده و به طور جداگانه در یک بستر شبکه فعالیت می کنند. همچنین متصل بودن رایانه ها بدین معناست که از طریق یک رسانه مانند کابل، فیبر نوری، ماهواره‌ ها و... به هم متصل می باشند. مستقل و متصل بودن دو شرط لازم برای ایجاد یک شبکه رایانه ای می باشند اما شرط کافی برای ایجاد یک شبکه رایانه ای داشتن ارتباط و تبادل اطلاعات بین رایانه ها می باشد.

شبکه های رایانه ای بر اساس موارد زیر دسته بندی می شوند:

• بر اساس نوع اتصال
شبکه های رایانه ای را می توان براساس نوع سخت افزاری و یا نرم افزاری که به منظور اتصال دستگاه ها در شبکه استفاده می شود، دسته بندی کرد؛ مانند فیبر نوری، اترنت، شبکه محلی بی‌ سیم و ...


• بر اساس تکنولوژی اتصال
شبکه های رایانه ای را می توان براساس تکنولوژی بستر اتصال دستگاه ها در شبکه، دسته بندی کرد.
از طریق سیم کشی: زوج به هم تابیده، کابل هم محور و فیبر نوری
از طریق بی سیم: مایکروویو، ماهواره های ارتباطی، سیستم های پی سی اس، شبکه های محلی بی سیم و ارتباطات فرو سرخ


• بر اساس اندازه
ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس اندازه ناحیه ای که شبکه پوشش می دهد دسته بندی شوند. مانند شبکه شخصی (PAN)، شبکه محلی (LAN)، شبکه دانشگاهی (CAN)، شبکه کلان شهری (MAN) یا شبکه گسترده (WAN).


• بر اساس لایه شبکه
همچنین شبکه های رایانه ای بر اساس مدل های مرجع پایه ای و استاندارد دسته بندی می شوند؛ مانند مدل مرجع ۷ لایه OSI و مدل ۴ لایه TCP/IP و بر اساس نوع لایه شبکه


• بر اساس معماری
ممکن است شبکه‌ های رایانه‌ ای بر اساس معماری که بین اعضای شبکه وجود دارد دسته بندی شود، مانند معماری های Active Networking ،Client-Server و Peer-to-Peer


• بر اساس توپولوژی
همچنین ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس نوع توپولوژی شبکه نیز دسته بنده شوند، مانند Bus ،Star ،Ring ،Mesh ،Tree ،hierarchical و ترکیبی

دو یا چند شبکه که با استفاده از تجهیزاتی که در لایه ۳ مدل مرجع OSI عمل می کنند مانند یک یا چندین مسیریاب (Router)، به یکدیگر متصل می شوند تشکیل یک شبکه Internetwork را می دهند. این نوع شبکه ها به سه دسته کلی تقسیم می شوند:

• شبکه داخلی (Intranet)
• شبکه خارجی (Extranet)
• شبکه اینترنت (Internet)